www.stomaatje.nl

Huidplak

De huidplak, ook wel huidplaat genoemd, is een soort pleister die wordt bevestigd op de huid rondom de stoma. Vroeger vanwege de gele kleur ook wel 'kaasplak' genoemd. De huidplak moet aan de volgende eisen voldoen:

• Het beschermen van de huid tegen ontlasting of urine
• Huidvriendelijk en gebruikersvriendelijk zijn
• Voldoende kleefkracht hebben en flexibel zijn
• Een goed bevestigingsmechanisme met het zakje bezitten
• En het moet esthetisch (praktisch) zijn vormgegeven

Absorptiecapaciteit

De absorptiecapaciteit (de hoeveelheid vocht wat een huidplak op kan nemen) verschilt per merk stomamateriaal. Het hangt af van de samenstelling en verhoudingen van de ingrediënten van de huidplak. Elke fabrikant heeft zijn eigen geheime recept van deze componenten, wat bestaat uit; pectine (komt uit de celwanden van planten en vruchten, geeft de kleur en body aan de plak), gelatine (geleiachtig eiwitproduct gewonnen uit dierlijke botten), natrium caboxy methyl cellulose (wordt gewonnen uit houtpulp en heeft een klevende en vochtbindende werking) en Poly-isobutyleen (wordt gewonnen uit aardolie en wordt bij hogere temperaturen pas stroperig). Dit noemt men hydrocolloïd. (Bron afbeelding: Eurotec)

Hydrocolloïd

Hydrocolloïd is een kleefmiddel en bepaald het absorberende vermogen. Hydro betekent: water, en collo betekent: lijm. Hydrocolloïd is dus een kleefmiddel dat zowel op een droge als op een vochtige huid hecht. Oorspronkelijk kwam het op de markt als kleine pleister bedoeld voor tandartsen en kaakchirurgen om toe te passen als klevend verband op tandvlees. Pas later ontdekte men dat dit materiaal ook goed dienst kon doen op de huid rondom een stoma. (Merk: Dansac)

Past zich automatisch aan

Hydrocolloïd past zijn kleefkracht automatisch aan op de vochtigheid van de huid, bijvoorbeeld bij transpireren of bij een vochtige ontstoken huid. Het veroorzaakt vrijwel nooit huidproblemen of allergieën. Een 100% hydrocolloïde huidplak is stug. Door elastische vezels (elastomeren) toe te voegen worden ze flexibeler, maar het gaat wel ten koste van het absorptievermogen. Het is dus de kunst om een huidplak te ontwikkelen die zeer soepel is, maar ook veel vocht op kan nemen. Dit doen de fabrikanten door met de verhoudingen van de ingrediënten te spelen. (afbeelding dansac)

Verhitting

Hieronder zie je de productie van bolle plakken in de 'poffertjesmachine' van Eurotec in Roosendaal. De samenstelling met PET beschermlaag wordt verhit en in de juiste vorm vacuüm gezogen.

Verschillende vormen

Zoals je hieronder kunt zien wordt de samenstelling in verschillende vormen gestanst. Als eerste heb je de platte huidplak. Je hebt deze in een ronde versie, ovaal, vierkant, golvend, met uitsparingen etc. (van links naar rechts: Hollister, Dansac, BBraun en Medeco)

Convex

Ook heb je een bolle huidplaat, convex genoemd. De convex huidplaten zijn er in verschillende diepten en worden gebruikt bij stoma's die zich terugtrekken onder huidniveau of die in een kuil (verzonken) liggen. Als je stoma zo laag ligt kunnen er gemakkelijk lekkages ontstaan doordat de ontlasting of urine makkelijker onder de plak kan komen. Zo'n convex huidplaat drukt de stoma een stukje omhoog, zodat de ontlasting geen kans meer heeft om onder de plak te komen. (van links naar rechts: Welland, Eurotec en Hollister)

Weg met de schaar!

Er blijven natuurlijk nieuwe ontwikkelingen komen. Een daarvan is de huidplak waarvan je de opening kan vormen naar je stoma. Bedrijven hebben verschillende technieken ontwikkeld om je huidplak opening in elke gewenste vorm te maken, waardoor knippen bijna nooit meer nodig is. Doordat de opening zo beter aansluit op de stoma, voorkomt het huidirritaties. Het is ook beschikbaar voor de convex huidplaat. (Merk: Convatec, Hollister en Eurotec)

Pleisterrand

Sommige huidplakken hebben een pleisterrand rondom in plaats van hydrocolloïd, zoals linksboven. Er zijn mensen waarvan de huid hier niet tegen kan. Dus krijg je een rode huid? Probeer dan eens een huidplak zonder pleisterrand.

Wanneer de huidplak verwisselen?

Voor alle systemen geldt dat het moment wanneer een huidplak verwisseld moet worden, heel persoonlijk is. Dit hangt bijvoorbeeld af van de dikte van je ontlasting. Hoe dunner de ontlasting, des te agressiever, waardoor de huidplaat meer wordt aangevreten. Ditzelfde geldt ook voor zeer alkalische urine (niet-zuur en een hoge PH). Ook bij mensen die veel zweten zal de huidplaat eerder verzadigd zijn, dit is te zien aan de plak die wit kleurt.