Aan een operatie houd je altijd littekens over, maar per persoon en soort operatie verschilt het herstel hiervan. Een litteken op de buik in de richting van de huidlijnen, dus dwars over de buik, wordt doorgaans veel mooier dan een litteken loodrecht op de huidlijnen, zoals door het midden van de buik. Ook hangt het genezen van een operatie sterk af van hoe je zelf geneest. Op latere leeftijd is de kans dat je een minder mooi litteken krijgt overigens kleiner dan wanneer je 20 bent; de immuunreactie is vaak minder heftig.

Genezing bij iedereen verschillend

De huid repareert wonden met collageen, een dikke eiwitrijke substantie die vezels vormt om de huid te repareren. Op de collageenlaag ligt het korstje, dat na verloop van tijd wegvalt. Of de laag daaronder zich dan herstelt tot echte huid of litteken is geen kwestie van hoe diep of wijd de wond is, maar meer van de locatie van de wond en je genetisch bepaalde huideigenschappen. Een litteken vormt makkelijker op plekken waar de doorbloeding van de huid niet goed is. Dat is op eeltige huid, op knokkels en op plekken waar de huid dik is, zoals in het gezicht. (bron: Quest)

Hieronder kun je het resultaat van littekenherstel zien na een aantal maanden van een laparoscopische operatie en een operatie op de "klassieke" manier:

Met dank aan Jaime en War

Wat kun je er zelf aan doen?

•  Ga ten eerste het eerste half jaar niet met je littekens de zon in, het litteken kan snel verbranden.
•  Pas als de hechtingen uit de wond zijn gehaald, mag je er iets van een crème op smeren.
•  Er zijn veel crèmes op de markt die claimen goed te zijn voor littekens. Er is wetenschappelijk aangetoond dat een crème die vitamine E bevat, de genezing bevordert.
•  Je hebt allerlei speciale littekencrèmes zoals PCLE-Crème van Biodermal. Hiervan is geen wetenschappelijk onderzoek bekend maar de ervaringen zijn overwegend positief.
•  Nog een optie is Calendula crème, wat verzachtend en wondgenezend werkt.
•  Of Bio-oil, dat bijdraagt tot het verzachten van littekens, huidstriemen en pigmentvlekken.
•  STAUDT littekencrème is ontwikkeld door plastisch chirurg dokter Staudt in samenwerking met collega's uit het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk.

Siliconengel

De crèmes die echt goed zijn onderzocht en waarvan enig effect op het voorkomen van littekenhypertrofie (sterk verdikte littekens) is bewezen zijn de siliconencrèmes. Indien de wond(en) nog lang rood blijven en na 4 weken nog duidelijk zichtbaar zijn, is dit een optie. Bijvoorbeeld de Scarban Velvet Touch siliconengel. Dit merk heeft ook siliconen verband wat goed kan werken. Voor de rest geldt dat het altijd goed is om de littekens vet te houden en te masseren. Littekens worden namelijk uit zichzelf ook altijd mooier.

Gelsheet

Er bestaat ook een zelfklevende siliconen gelsheet (niet te gebruiken op open of geïnfecteerde wonden). Bijvoorbeeld Cica-Care, waarvan is bewezen tot 90% effectief te zijn bij de verbetering van rode, donkere en dikke littekens. Je knipt er een reep vanaf die je op het litteken plakt. Deze reep kun je vele keren (2 à 3 weken) dagelijks opnieuw gebruiken. Je wast hem met water en zeep en droogt hem af. Deze krijg je vergoedt indien je het op voorschrift van de arts verkrijgt. 

Litteken / fascie (fysio)therapie

Deze fascie therapeuten werken met technieken die het herstel van het weefsel bevorderen. Vaak bestaat de methode uit een combinatie van zogenaamde 'myofasciale technieken', 'manuele technieken', speciale tape technieken, oefeningen en soms het versoepelen van stug littekenweefsel met speciale apparatuur. Hierdoor kan een litteken bijvoorbeeld weer soepeler en zachter worden, minder trekken en een gezondere kleur krijgen. Ook kunnen ze helpen bij verklevingen, littekenweefsel dieper in het lichaam.

Lees de ervaringen van andere stomadragers met de stoma-aanleg en het herstel